zondag 18 september 2011

Het familie portret

            Max aait de toren. 'De dood van een ouder,' zegt hij tegen
            het schaakstuk, 'is een ingrijpende ervaring die je leven
            op zijn kop zet, is het niet? Als kind had ik vaak dat gevoel
            van: God is in Zijn hemel, met de wereld is alles in orde".
            Die is van Robert Browning. Een Engelse dichter. Maar
            sinds de dag dat mijn vader in de oorlog is omgekomen,
            ben ik elke morgen wakker geworden met het besef dat
            ik nooit meer die absolute zekerheid zal voelen.
            Niets is ooit helemaal goed, hè, na de dood van een ouder?
            Hoe goed de dingen ook gaan, er is altijd iets wat...

Bron: Het familie portret - Jenna Blum

donderdag 15 september 2011

Script #2

Langzamerhand groeide Actrice in haar nieuwe rol. Ze genoot met volle teugen. Alsof ze nooit iets anders heeft gedaan. Het was zo'n andere wereld als waar ze vandaan kwam. En toch voelde het allemaal goed. Nauwelijks dacht ze nog aan haar vorige leven. Dit was het. Dit is waar ze - onbewust - naar verlangd had. Schijnwerpers, een script als leidraad. Ze hoefde alleen maar de lijntjes te volgen met haar ogen en met haar woorden en daden maakte ze het compleet. Scenarioschrijver was in zijn nopjes. Dit zou een kaskraker gaan worden. Oscar-nominaties. Oscars. De beste vrouwelijke hoofdrol, ze zou zelfs op kunnen gaan voor de beste bijrol - alle rollen. Hij zou een Oscar krijgen voor het scenario. Niet alleen zij stond in de schijnwerpers, ook hij kreeg de aandacht die hij zo nodig had, nodig heeft. Ook hij groeide. Het kon niet meer stuk gaan. Actrice zou helemaal zijn script volgen. Ze zouden onlosmakelijk met elkaar verbonden worden, zijn en blijven tot in de eeuwigheid. Het ideale duo, voor en achter de camera. Ook Regisseur liep op wolken. Hij was dolblij dat het allemaal zo voorspoedig ging.

Het filmmateriaal groeide en bloeide. Er werd direct gemonteerd; er werden her en der al kleine viewings gehouden, voor mensen die er ook in geloofden en die klaar stonden om te mogen investeren in de rest van de productie. Wiens naam ook verbonden zou worden aan deze bijzondere productie. Hun namen zouden verschijnen in de lange lijst van medewerkenden en aandeelhouders op de eindtitelrol.
Scenarioschrijver was dolgelukkig toen 65% van de film geschoten was en veilig overgebracht naar de eindmontagestudio, waar de begeleidende muziek op de afronding lag te wachten. In de rij hadden ze gestaan om hun muzikaliteit aan te bieden. Uiteindelijk werd er iemand gekozen, die het beste bij de sfeer van het verhaal paste. Zangeres had een schitterende titelsong gecomponeerd én uitgevoerd. Aan het begin van de film zong zij alleen met gitaar. Mooie harmonieën, fragiel en toch sterk. Tijdens de aftiteling stond er ineens een heel orkest om haar heen. Dezelfde harmonieën, uitgebreid met slagwerk, blazers, violen, achtergrondkoortje.

Het decor werd een thuis. Werken en leven liepen door elkaar heen, raakten verweven met elkaar, zodat het niet meer duidelijk was, wanneer er gewerkt werd of niet. Het paste allemaal prachtig in elkaar.
Het kon nu niet meer mis gaan....

Nee?

Actrice genoot van haar medespelers, die met zorg waren uitgekozen. Met elkaar werd het een mooi palet en mensen, woorden en gebeurtenissen. Het verliep allemaal heel soepel, Regisseur, Scenarioschrijver, de cast en de mensen van de techniek werden een hechte groep. Na het 'werk' werd er geborreld en gegeten. Het leek wel alsof dit de wereld was; daarbuiten deed niet meer mee. Deed er niet meer toe.

Ineens was het moment daar dat er gaten vielen in het script. Zomaar, ineens.

Actrice had daar niets van gemerkt, toen zij het script doornam tijdens de voorbereiding van de eerstvolgende scene. Tijdens de opname sprak een medespeler andere woorden uit, dan Actrice had verwacht. Ze vroeg om een korte pauze, pakte haar script op en zag lege vlakken in het tekst. Alsof iemand met een vlakgom langs was geweest en passages had uitgegomd. Door de lege regels raakte Actrice van haar stuk. Ze merkte dat haar medespeler geïrriteerd raakte. Ook Regisseur zat even met zijn handen in zijn haar. "Wat doe je, of liever gezegd: wat doe je niet?" riep hij.

Actrice stamelde en keek om zich heen om te zien waar Scenarioschrijver was. Die stond ver weg naar haar te kijken en toen zij hem wenkte, riep hij: "Improviseer maar! Dat kan jij wel." Dat was het moment dat er een omslag kwam. Niet eerder kwam de gedachte bij Actrice op, om te stoppen, om haar rol terug te geven. Uit loyaliteit naar Scenarioschrijver toe. Dat zij nu niet goed uit de verf kwam, had te maken met het incomplete script. Maar zij stond in de schijnwerpers, zij had te maken met medespelers, die kennelijk genoeg ervaring hadden, of zich er doorheen bluften, zodat het net leek dat het allemaal aan haar lag. 'Het ligt niet aan mij', sprak ze zichzelf moed in. Toch begon ze te twijfelen. Behoorlijk te twijfelen. Als ze haar rol nu terug zou geven, heeft de productie een grote strop. Dan ligt er een halve film op de plank, waarin al behoorlijk in geïnvesteerd is geweest. Dat is onoverkomelijk. Niet alleen voor iedereen die met de productie te maken heeft, maar zeer zeker voor haar. 'n Faillissement leek te verschijnen aan de horizon. Ook zijzelf zou financieel niet ongeschonden uit de strijd komen.

Alles bij elkaar genomen, wikte en woog ze... Met als resultaat, dat ze wilde doorgaan. Voor de lieve vrede. Voor het grote geheel. Maar vooral ook voor Scenarioschrijver, omdat zijn werk niet als mislukt betiteld mocht worden. In de vergetelheid mocht raken.

En zo stapte ze toch weer de schijnwerpers in. Aan haar medespeler vroeg ze of hij haar wilde helpen. Hoe deze scene een mooie invulling met afronding te geven. "Je doet je best maar," werd haar toegesist. "mij trek je niet mee jouw sores in."
De afstand tussen Actrice en Scenarioschrijver werd groter en groter, tot ze niet meer bij machte was hem waar te nemen. Vertrouwend op haar medespelers ging ze het spel weer in. Vulde haar rol in zo goed en zo slecht als zij kon. Wetend, hopend dat het niet erger kon worden dan het nu al was. Met al haar creativiteit gaf ze alle energie aan haar rol om deze glansrijk te maken.

áls ze al wisten wie ze ook alweer was ... geweest.


Een goede lezer heeft maar een half woord nodig....

woensdag 14 september 2011

Script

Lang voordat Actrice actrice werd, was zij al gespot. Door Scenarioschrijver, die bij hun ontmoeting direct in de pen klom. Om een scenario te schrijven dat helemaal op haar 'lijf' geschreven zou zijn. Geen andere actrice zou deze rol zich eigen kunnen maken, niet op de manier waarop zij dat zou kunnen doen. Scenarioschrijver voorzag grote successen; het zou niet bij één keer blijven, nee, er zouden er meerdere volgen. Een grote toekomst voor hun beiden lag in het verschiet.
Actrice had in eerste instantie helemaal niets in de gaten. Zij leefde haar leven en deed waarvan zij dacht dat het goed was of handelde omdat zij dacht dat het zo hoorde, dat het moest. Ze voelde zich er goed bij. Het was een regelmatig leven, waarbij zij zich sporadisch afvroeg of dit het nou was. Of er geen nieuwe wegen te onderzoeken waren.

Met diezelfde regelmaat kwam zij Scenarioschrijver tegen. Dan dronken ze wat, ze filosofeerden over van-alles en bijna-niets, gingen samen naar films, concerten, restaurants, naar het strand voor een mooie zonsondergang, om daarna weer ieder terug te keren naar hun eigen leven, in hun eigen wereld. Ook daar voelde Actrice zich goed bij. Geen verwachtingen, geen teleurstellingen, maar onvoorwaardelijke vriendschap. Dacht ze.

Scenarioschrijver groeide in die vriendschap, hoewel hij met een verborgen agenda zat: hij wilde haar beter leren kennen, met als enige reden een scenario voor de volle 100% over en voor haar te schrijven. Ook hij genoot van deze bijzondere vriendschap en merkte dat hij bijna alleen voor Actrice leefde. Voor hun glorieuze toekomst. Hij zou haar groots maken. Hoe hij met het eindresultaat bij haar zou aankomen, was helemaal niet aan de orde. Hij dacht daar niet over na, sterker nog, hij 'wist' dat zij haar personage met open armen zou ontvangen. Ze zou het lezen, spelen, het zijn.

Langzamerhand verschenen er in het script medespelers. Bijrollen die als vanzelf in het verhaal kropen, om haar rol nog mooier, sprankelender te maken. Scenarioschrijver bezocht bijzondere locaties waar in het verhaal de gesprekken en andere gebeurtenissen gaan plaatsvinden, maar ook de huis-, tuin- en keukenlocaties van Actrice. Hij noemde ze anders, om het wat algemener te houden. Eerlijk gezegd waren het observaties van Actrice die hij beschreef met intensere kleuren in prachtige landschappen.

Ineens was daar de behoefte van Scenarioschrijver om Actrice het lijvige script te laten lezen. Het hield hem lang bezig hoe dit te ensceneren. Want wanneer is het moment perfect? En zou hij deze blauwdruk in z'n geheel laten lezen, of zou hij er een synopsis van maken. Dat betekende urenlang lezen, schrappen, herschrijven en herlezen, kostbare tijd verliezen, in plaats van het verder schrijven aan het uiteindelijke script. Als dat script zich 'uiteindelijk' zou kunnen laten verklaren. Steeds ontvouwden zich nieuwe situaties, andere wegen.

Scenarioschrijver koos een zwoele zomeravond uit, waarop een afspraak stond gepland te spreken over een mogelijke najaarsvakantie. Ja, dat zou een perfecte avond kunnen zijn om over het script te beginnen. Die avond stond de wijn koel en de hapjes waren voorbereid. Nadat Actrice zich had genesteld in de kussens van de tuinbank, begon hij over zijn werk. Eerst vertelde hij daarover. Hoe het zover gekomen was en dat hij nu een beetje vastzat en of zij niet wilde meelezen en hem adviezen en kritiek wilde geven.
Ineens zat zij daar met die dikke stapel papier op haar schoot en begon ze te lezen. Haar ogen gleden over de regels en de alinea's. Dat het haar greep, zag hij wel. Na de eerste 10 bladzijden, kon hij niet meer stil zijn en vroeg: "Wat vind je ervan? Tot nu toe?"
Zij haalde een keer diep adem, blies het gecontroleerd uit, zocht naar woorden en zei: "Goh, bijzonder, daar moet je wat mee doen..."

In zijn hoofd werd het een chaos van gedachten, hij stond op en liep door de tuin. Heeft ze niet door dat het om haar gaat? Zou ze niet vermoeden dat het haar personage is, die zij zou kunnen spelen, moeten spelen?
Voorzichtig zei hij: "Wil jij die rol spelen? Ik denk dat jij dat zeker kan."
Ze keek hem vertwijfeld aan, dat duurde even, maar ineens verscheen er een glimlach: "Ben je gek, ik heb nog nooit gespeeld. Hoe zie jij dat voor je? Een film, een toneelstuk?"

Hij wist haar over te halen, door te zeggen dat die rol haar op het lijf geschreven werd. Actrice had niet door dat hij dat letterlijk bedoelde. "Ik heb nog nooit gespeeld, ik zou eerst een cursus moeten volgen. Drama, of hoe ik voor de camera zou moeten bewegen, ik zou moeten leren hoe ik die lappen tekst uit mijn hoofd leer. Hoe ik ze me eigen zou kunnen maken.", probeerde ze nog. Met de woorden "Je bent een natuurtalent, als je eerst al die cursussen en trainingen gaat volgen, wordt de gepolijst en ben je niet meer authentiek...", sprak hij haar moed in. Probeerde hij haar over te halen.

Diep in haar hart wist ze dat het wel een mooie uitdaging is. En ze vertrouwde Scenarioschrijver volledig. Dus ... zij ze 'ja'.

Daarna ging het heel snel. Een contract werd getekend en de set werd opgebouwd. Actrice las het incomplete script en leerde haar aandeel in de dialogen uit haar hoofd.

Op de set werd het drukker en drukker, maakte ze kennis met haar medespelers, die ook een exemplaar van het script onder hun arm droegen.


Wordt vervolgd.



Een goede lezer heeft maar een half woord nodig.