Nieuwsgierigheid-luikjes

Vorige week zaterdag woonde ik een symposiumdag bij in de Moses en Aäronkerk, aan het Waterlooplein in Amsterdam. De dag stond in het teken van Etty Hillesum.

bron foto: Simone Nijboer

Her programma startte met de lezing van Denise de Costa. Ondanks dat ik de dagboeken van Etty meerdere malen had gelezen - soms zelfs doorgeworsteld - kreeg ik weer andere informatie dan ik tot dan toe had 'verzameld'. Ik weet dat het zo werkt: ik ben voorzichtig met iets bezig en op een onverwacht moment hoor of lees ik een tekst, of soms een enkel woord, en dan lijkt het alsof er ineens een puzzelstukje uit een verlorengewaande puzzel neerdwarrelt. En dan later valt er weer een. Ik leg ze op een mooi plekje op mijn werktafel voor later. Ineens is het later, want die puzzelstukjes hopen zich op, zodanig, dat ik er niet meer omheen kan of overheen kan stappen. Dan MOET ik er iets mee. Wat? Geen idee.

Zo vind ik (ik zoek niet) voorzichtig de rust, de stilte achter mijn gedachten. Door te schrijven in mijn papieren dagboek, maar meer nog door het mediteren. Complete leegte. Slechts luttele seconden, maar ik werk eraan om dat uit te breiden. Het houdt mij staande in de woelige wereld waarin ik mij bevind.

Terug naar de lezing. Denise vertelde over haar 'ontmoeting' met Etty. Via de dagboeken van Anne Frank, kwam zij op het spoor van Etty's schrijfsels. De dagboeken van deze beide vrouwen, de ene nog heel jong, de ander al iets ouder, heeft Denise naast elkaar gelegd. Zij keek naar de verschillen en de overeenkomsten.

Allebei joods. Allebei in de ban van de oorlog. Allebei schreven zij in hun dagboeken. Allebei in Westerbork terecht gekomen en gedeporteerd. Allebei de oorlog niet overleefd. Dat zijn in grote lijnen de overeenkomsten. Verder een groot verschil: de ene onderdoken in het Achterhuis, de ander weigerde onder te duiken. Er zijn nog meer verschillen.

Het resultaat van dit onderzoek is weergegeven het boek: "Anne Frank en Etty Hillesum, Spiritualiteit, schrijverschap en sexualiteit." - Densie de Costa - Uitg. Balans 1996.

Nu weer terug naar mij: in de lezing van Denise kwam een citaat naar voren die precies aansloot bij dat waar ik in real life zo mee bezig ben: Stilte vinden. Rust en stilte. Mijn hoofd en lijf heeft daar kennelijk heel veel behoefte aan. Sinds vorige week zaterdag zijn er nieuwsgierigheid-luikjes geopend en wandelt Etty mijn hoofd in en uit. Haar Verzamelde Geschiften ligt dagelijks open op een andere pagina. Een pagina die ik lees, doorworstel omdat God in mijn beleving wel een hele grote en zware rol speelt in haar dagboekschrijfsels.

Misschien moet ik daar wel iets mee, met weerstand dat opkomt zodra ik het lees en me daar soms heel ongemakkelijk bij voel... Ooit. Als ik eraan toe ben. Tot die tijd, laat ik mij leiden door alinea's en woorden van Etty en vind ik rust en stilte.